W swojej praktyce kilkukrotnie spotkałam się z pytaniem, czy jest możliwym, aby orzeczoną karę pozbawienia wolności zamienić na grzywnę lub karę ograniczenia wolność? Odpowiedź jest jednoznaczna – niestety nie.
Czy są jakieś alternatywy?
Ustawodawca przewidział jednak instytucję odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności. Jakie warunki muszą zaistnieć? Otóż odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności na okres do roku, możliwe jest wówczas gdy natychmiastowe wykonanie kary pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki. Pojęcie to jest pojęciem nieostrym, a zatem nie ma jednoznacznych wskazań kiedy dana sytuacja może pociągnąć dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki. Za takie przykłady najczęściej jednak uznaje się sytuacje okresowego pozostawania rodziny skazanego bez środków do życia; wieku lub kalectwa członków rodziny skazanego, z którymi wspólnie zamieszkuje lub którymi się opiekuje, a opieki tej nie mogą zapewnić inne osoby, czy także choroby członka rodziny skazanego, wymagającego opieki, którą może zapewnić jedynie skazany.
Orzecznictwo wypracowało także okoliczności, które nie uzasadniają odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności, a są to m.in.:
- niemożność spłaty zobowiązań kredytowych (post. SA w Lublinie z 15.12.2010 r., II AKzw 845/10, KZS 2012, Nr 3A, poz. 407);
- choroba najbliższych w sytuacji, w której zająć się może nimi inny członek rodziny (post. SA w Krakowie z 25.6.2004 r., II AKzw 299/04, KZS 2004, Nr 8, poz. 63);
- trudności w prowadzeniu gospodarstwa rolnego (post. SA w Krakowie z 21.9.2000 r., II AKz 344/00, KZS 2012, Nr 3A, poz. 403).
Warto także wskazać, że możliwym jest odroczenie wykonania kary kobiecie ciężarnej lub w okresie 3 lat po urodzeniu dziecka i sprawowania nad nim opieki.
W jakim wypadku sąd może odroczyć wykonanie kary?
Sąd może odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności w wymiarze do roku, jeżeli liczba osadzonych w zakładach karnych lub aresztach śledczych przekracza w skali kraju ogólną pojemność tych zakładów; odroczenia nie udziela się skazanym, którzy dopuścili się przestępstwa z zastosowaniem przemocy lub groźby jej użycia, skazanym określonym w art. 64 § 1 lub 2, lub w art. 65 Kodeksu karnego, a także skazanym za przestępstwa określone w art. 197–203 Kodeksu karnego popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych.
Rozwiązanie dla skazanego
Wreszcie, istnieje możliwość skorzystania z dobrodziejstwa dozoru elektronicznego, o którym pisaliśmy tutaj. System dozoru elektronicznego — Kancelaria Adwokacka. Porady 2022 ⚖️ (kancelaria-kozlowska.pl)
Na koniec warto podać, że wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności uwarunkowany jest od wniesienia opłaty sądowej w wysokości 80 zł.
